Max Plank Institut für Astronomie (MPIA)

Het bijzondere nieuwe gebouw, dat op verzoek van de klant in de vorm van een spiraalstelsel werd ontwikkeld, vond zijn plaats naast het Max Planck Instituut voor Sterrenkunde MPIA en het Staatsobservatorium op de 550 meter hoge Heidelberg Königstuhl. Beide instellingen zijn betrokken bij de exploitatie van het gebouw. Op deze manier kunnen de Heidelbergse astronomen hun public relations-werk bundelen in het House of Astronomy en de kennisuitwisseling tussen lokale wetenschappers en geïnteresseerde burgers direct op een centrale locatie implementeren. “Het Huis voor Sterrenkunde is bedoeld om een brug te slaan tussen actief onderzoek en scholen”, zegt oprichter Klaus Tschira.
Om de vorm van het gebouw te ontwikkelen, experimenteerden de architecten eerst met een zelfgemaakt computermodel van een spiraalstelsel. Ze vonden sporen van de beweging en verbinding van de hemellichamen waaraan ze de architecturale vorm ontleend.
Het vrijwel kolomvrije gebouw rust slechts op acht pijlers, twee trapkernen en een koepel van geprefabriceerde gewapende betonelementen. De vloerniveaus zijn rond het midden geroteerd. De kromming van de staarten van het sterrenstelsel neemt gestaag toe naar het centrum toe. De kronkelende spiraalarmen met de nuttige niveaus zijn een halve verdieping verschoven en ondersteunen tevens de rotatie van het gebouw rond de kern. Door kruisverwijzingen tussen de kamers van de twee spiraalarmen kunnen bezoekers en gebruikers de ongebruikelijke vorm van het gebouw vrijelijk ervaren. Het middelpunt van het Huis voor de Sterrenkunde is het planetarium, een multifunctionele collegezaal uitgerust met de nieuwste multimediatechnologie. Naast het klassieke, digitale planetariumgebruik kunnen hier ook lezingen met afbeeldingen en 3D-visualisaties van astronomische waarnemingen op indrukwekkende wijze worden getoond. In de twee spiraalarmen van het gebouw bevinden zich onder meer speciaal ingerichte stage- en onderwijsruimtes en kantoren.
De gevel is opgedeeld in afwisselende banden van glas en metaal. De metalen borstweringstroken bepalen de vorm van het hele gebouw dankzij hun geometrische vorm, elk bestaande uit drie van elkaar variërende zevendegraads bochten. Geen van de randen is evenwijdig aan een ander. Terwijl de hoogte van de glazen gevelbanden naar het midden toe afneemt, neemt het aandeel van de dubbelgekromde metalen gevel toe. Dit betekent dat het sterrenstelsel niet is geïmplementeerd als een tweedimensionaal beeld, maar eerder als een ruimtelijke structuur van banen. De gehele metalen gevel bestaat uit 392 verschillende afzonderlijke delen, tot 4,50 m lang en 1,50 m breed, die bolvormig gebogen zijn en tot drie keer gebogen zijn. Geen van de onderdelen heeft een rechte hoek.
De gevelelementen werden volledig geprefabriceerd in Zuid-Tirol en binnen slechts drie weken in Heidelberg gemonteerd. De metalen oppervlakken zijn voorzien van een vuilafstotende nanolaktechnologie om de gevel op een bijzonder duurzame manier vrij te houden van omgevingsinvloeden.
Het duurzame energieconcept maakt gebruik van aardwarmte als emissievrije en klimaatvriendelijke energiebron. Om het gebouw te verwarmen en vooral te koelen, werden 19 geothermische sondes geïnstalleerd tot een diepte van 170 meter. Daarnaast beschikt het gebouw over gecontroleerde kamerventilatie met warmteterugwinning van >80%, uitgebreide groendakoppervlakken voor het vasthouden en herverdampen van water en externe zonwering met daglichtregeling, waardoor de hittebelasting in de zomer wordt verminderd.
Vanwege de zeer efficiënte energiebalans werd het gebouw in 2013 op de bouwbeurs in München bekroond met een Duitse Energy Efficiency Award en in 2014 in Dublin met een European Energy Efficiency Award.
(Bron: bp-da.de/de/projekte/projekte/hda.php (Bernhardt en Partner Architects)

Ziet er extreem futuristisch uit