Jan-von-Werth-Brunnen

Legende van Jan en Griet
Jan von Werth-monument in Keulen

In Keulen en omgeving wordt de volgende legende uit het leven van Johann von Werth verteld: Jan was een arme bediende die verliefd werd op de meid Griet. Maar omdat Griet zich een betere match kon voorstellen dan de arme bediende Jan, wees ze zijn verkering en huwelijksaanzoek af. Jan, zwaar getroffen door de afwijzing, werd door een plaatselijke rekruteerder voor het leger gerekruteerd en trok ten strijde. Omdat Jan een bekwaam soldaat was en het geluk aan zijn zijde stond, kon hij opklimmen tot de rang van generaal en verschillende overwinningen behalen. Na de overwinning op het fort Hermannstein trok hij met zijn troepen Keulen binnen in een triomftocht door de Severinpoort. Op de markt ontdekte hij zijn voormalige grote liefde Griet, die daar fruit verkocht op een boerenkraam. Hij stuurde zijn paard naar haar standplaats, steeg af, zette zijn hoed af en zei tegen haar: “Griet, wer et jedonn!” (Griet, wer et jedonn!). En zij antwoordde hem: “Jan, wie kan dat weten!” (Jan, wie kan dat weten!). Vervolgens stapte hij weer op zijn paard en reed weg.

Midden op het oude marktplein staat de Jan-von-Werth-Brunnen, in 1884 gecreëerd door Wilhelm Albermann. Jan von Werth was een succesvolle ruiter-generaal in de Dertigjarige Oorlog. Het ruiterlichaam van Jan von Werth herdenkt Jan von Werth tijdens het carnaval van Keulen.

Op dit punt wil ik snel iets zeggen over de bron
(waarbij het overeenkomt met de dichtkunst / als deze ‘bron’ een ‘fontein’ is):
Om de onvergelijkbare humorist Heinz Erhardt (1909 – 1979) te citeren, die bij een breed publiek bekend stond vanwege zijn woordspelingen en ‘een ander gedicht’, met een kort kwatrijn:
‘Er zit zeker veel moois in,
op het element, het natte.
Omdat je het water kunt drinken.
Maar je kunt het met rust laten."
(H.Erhardt)