Ons‘ Lieve Heer op Solder (1663)

Geheime kerk midden in de Amsterdamse grachten

Op het eerste gezicht een normaal grachtenhuis, en dat was ook precies de bedoeling: dit is een zogenaamde schuilkerk. Ons’ Lieve Heer op Solder is gebouwd op de derde en vierde etage van drie huizen – het huis aan deze gracht en twee huizen daarachter. Na de Alteratie in 1578 mocht een katholieke kerk vanaf de straat niet meer herkenbaar zijn als kerk. Er werden schuilkerken opgericht, ondergebracht in normale huizen, die soms uitgebreid werden met andere huizen. Iedereen wist van de katholieke diensten, en dat was prima, zolang het maar achter gesloten deuren gebeurde. Ons Lieve Heer op Solder is gevestigd in het huis van kousenhandelaar Jan Hartman, die stelde in 1663 zijn ‘zolder’ beschikbaar stelde voor de katholieke eredienst. Nu is het een museum, met de schuilkerk nog in oude staat.
Loop verder langs de gracht. Je komt langs de Oude Kerk, gebouwd rond 1300 en daarmee het oudste gebouw van de stad. De kerk werd niet alleen voor de eredienst gebruikt. Het was de huiskamer van Amsterdam: vissers repareerden hier hun netten, handelaren sloten hier hun deals. Rembrandt ging er in ondertrouw met Saskia van Uylenburgh, die hier ook begraven ligt, net als onder anderen zeeheld Van Heemskerck. Ook nu doet de Oude Kerk niet alleen dienst als godshuis, maar ook als concertzaal, trouwlocatie en expositie- en ontvangstruimte.