Heiden - Schritte in 1'000 Jahren Geschichte

Heiden - stappen in 1000 jaar geschiedenis
Het gebied van de latere gemeenten Heiden, Wolfhalden en Lutzenberg behoorde oorspronkelijk toe aan Hof Thal SG, dat een leengoed was van het bisdom Konstanz en sinds de 12e eeuw "Vogtei Rheineck" werd genoemd.
In het kielzog van de Appenzeller Vrijheidsoorlogen aan het begin van de 15e eeuw begon een ontwikkeling waarbij het gebied van de latere gemeenten Heiden, Wolfhalden en Lutzenberg zich losmaakte van de vereniging van Hof Thal. Dit gebied ("het volk van de berg") vormt sindsdien het oostelijke deel van het land van Appenzell, de Kurzenberg.
De eerste gedocumenteerde vermeldingen van de naam Heiden - "Heiden" afgeleid van "Heide" = "onbebouwd land" - verschenen in 1512, 1536 en 1540. Het gebied van de huidige gemeente Heiden werd in de 14e en 15e eeuw bebouwd.
Volgens Thal was de Kurzenberg - volgens zijn oorspronkelijke politieke overtuiging - kerkelijk. In 1529 accepteerde het gebied de Reformatie. In 1652 scheidden Heiden en Wolfhalden zich af van de moederkerk in Thal vanwege het lange pad naar de kerk en bouwden hun eigen gebedshuizen. Zo splitste de Kurzenberg zich in de drie zelfstandige gemeenten Heiden, Wolfhalden en Lutzenberg, die kerkelijk in de buurt van Thal bleven.
Op 7 september 1838 verwoestte een verwoestende dorpsbrand, begunstigd door een hevige storm, 129 gebouwen, waaronder de kerk in het dorpscentrum en de noordelijke delen van de gemeenschap. Het dorp werd binnen twee jaar herbouwd, in een reguliere klassiek-biedermeier-indeling.
Vanaf 1848 ontwikkelde Heiden zich tot een wei-kuuroord. Het werk van de oogarts Albrecht von Graefe en de neuroloog Heinrich Frenkel maakte Heiden na 1860 tot een van de bekendste kuuroorden in Europa. De bloeitijd van het kuuroord eindigde met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945 beleefde Heiden een renaissance als kuuroord en vakantieoord.
Vanaf 1850 werden op de ontwikkelde wegen postverbindingen geopend. De eerste lijn leidde via Grub naar St. Gallen. Verdere verbindingen werden gemaakt naar Rheineck, Trogen, Oberegg en het Rijndal. Vanaf 1906 verving de postbus de paardenkoetsen. In 1875 verbond de Rorschach-Heiden-Bergbahn, een van de weinige tandheugelspoorwegen met normaalspoor ter wereld, Heiden met het Zwitserse spoorwegnet.
In 1874 werd het districtsziekenhuis in het voorgebied, het huidige kantonziekenhuis, in gebruik genomen. Henry Dunant, oprichter van het Rode Kruis, bracht hier de laatste 23 jaar van zijn leven door van 1887 tot 1910. Gedurende deze tijd, in 1901, beleefde Henry Dunant een grote eer: hij kreeg de eerste Nobelprijs voor de Vrede.
In 1902 werd in Heiden de eerste katholieke kerk gebouwd, die in 1963 plaats maakte voor een nieuw gebouw. In 1936 werd de protestantse kerk het slachtoffer van een nieuwe brandramp. Bij de reconstructie bleef het classicistische exterieur behouden, het interieur werd veranderd van de dwars- naar de langskerk.
Tekst / bron: gemeentebestuur Heiden
heiden.ch/geschichte/5050