Standbeeld Grutte Pier

de Grutte Pier ... piraten en vrijheidsstrijders

Zijn leven is legendarisch. Zijn tijdgenoot Petrus Thaborita beschreef het als volgt, zoals opgemerkt door de 19e-eeuwse historicus Conrad Busken Huet: Volgens dit was Grote Pier een toren van een man zo sterk als een os, donkere huid, breedgeschouderd, met een lange zwarte baard en snor. Een geboren, ruwe humorist werd door ongelukkige omstandigheden een vreselijk beest. Uit persoonlijke wraak voor het lijden van bloedig onrecht in 1515 met de moord op zijn vrouw, werd hij een legendarische vrijheidsstrijder.[1]
De exacte geboortedatum van Grote Pier is niet bekend. Hij was van oorsprong boer en zeeman uit het dorp Kimswerd bij de havenstad Harlingen in Nederland. In 1515, als onderdeel van de Saksische vete, werd zijn boerderij verwoest door huursoldaten van de Zwarte Garde. Zijn haat tegen de moordenaars van zijn vrouw dreef Gerlofs ertoe om in zijn eentje oorlog te voeren tegen de onderdrukkers van zijn vaderland. Hij sloot een alliantie met het hertogdom Gelre. Hij steunde zijn hertog, Karel II van Geldern, tijdens een oorlog tegen Holland. Met zijn eigen troepen maakte hij kaapvaartreizen.
Met zijn piratenschepen heerste hij over de Zuiderzee. Direct aan het begin van zijn "carrière" slaagde hij erin 28 Nederlandse schepen te veroveren, waarvoor hij zichzelf beloonde met de titel "Koning der Friezen".
In 1517 stak hij de Gelderse troepen over naar Medemblik. Toen het kasteel niet kon worden veroverd, plunderde en verbrandde hij de stad. Ook Asperen en enkele andere kastelen werden het slachtoffer van zijn piratenbende, de Arum Black Bunch, vernoemd naar een Fries dorp.
In 1518 versloeg hij een vloot van de Nederlandse gouverneur bij Hoorn. De bemanningen van de buitgemaakte schepen werden onderworpen aan een sjibbolet: Wer Bûter, brea en griene tsiis: wat't dat net sizze kin, is gjin oprjochte Fries (Boter, brood en groene kaas: wie dat niet kan zeggen is geen oprechte Fries. ) niet goed kon uitspreken werd vermoord als niet-Fries.
Toen hij echter merkte dat Karel II van Geldern de Friese zaak eigenlijk niet wilde steunen, verbrak hij het bondgenootschap en trok zich in 1519 berustend terug. Een jaar later stierf hij vredig in bed en werd begraven in de kerk van Sneek.
Er zijn veel legendes over zijn figuur. Hij werd gecrediteerd met gigantische krachten en ongelooflijke vaardigheden als jager. In het Fries Museum in Leeuwarden wordt een 2,13 m lang en 6 kg zwaar zwaard opgesteld, een tweehandig zwaard dat zou hebben toebehoord aan de Groten Pier. Aan Donia wordt ook een helm toegeschreven, die wordt bewaard in het gemeentehuis van Sneek/Friesland. Tekst: Wikipedia