Das Wasserschloss

De funderingsmuren zijn blootgelegd en de tentoonstelling is gratis te bezichtigen.

In de 9de eeuw was Lanaken de plaats waar de veestapel van Karel de Grote een plek vond als hij in Aken resideerde. Op een zandige plek werd eerst een motte gebouwd, de Borgergraaf, die rond 1180 werd vervangen door een waterburcht. De bouw van de burcht, omringd door een slotgracht en enkel bereikbaar via een valbrug, kende een aantal fasen die rond 1425 werden afgesloten door de ombouw tot kasteel. Uit deze vroegste periode stammen de poorttoren, een rechthoekige put en de kapel. Van een donjon die er moet geweest zijn, zijn geen sporen teruggevonden. De kapel kreeg een bijgebouw aan de noordzijde, vermoedelijk als verblijfplaats voor de eerste burchtkapelanen. Tegen de wal verrees een rechthoekige garnizoenstoren en centraal tegenover het poortgebouw bouwde men een grote palas, het woonkwartier van de heer. De burcht was omringd door drie grachten. Vanaf 1227 behoorden de heren van Pietersheim tot de voornaamste leenmannen van de graaf van Loon. Aan de bloei van de burcht kwam een einde in 1378 toen de burcht gedeeltelijk werd afgebroken door troepen van het prinsbisdom Luik en een Tongerse militie. De garnizoenstoren en het kapelbijgebouw bleven verbrand en half gesloopt achter; de brandsporen zijn nog steeds zichtbaar. Na 1378 werd de site een tijdlang verlaten. In 1410 kwam de heerlijkheid, door huwelijk van Richard II van Merode (1370-1446) met Beatrix van Pietersheim (1392-1450) uiteindelijk in bezit van het huis Merode, waardoor Johan IV van Merode de eerste heer van Pietersheim was. De vervallen burcht werd omgebouwd tot kasteel in hooggotische stijl. Jan IX van Merode legde tussen 1576 en 1579 een aantal versterkingen aan. Alexander Farnese zag in de waterburcht een ideale locatie voor zichzelf tijdens het Beleg van Maastricht in 1579. Hij sloot de kasteelheer op in de ondergrondse kapel. Om de verwoesting te vermijden gaf de kasteelheer zijn kasteel op om het in 1587 terug te krijgen, geplunderd en zwaar beschadigd. Vanaf dan verloor het kasteel zijn functie als residentie. Heropbouw volgde tussen 1716 en 1721 om er het huwelijk te laten plaatsvinden tussen Jan Filips Eugeen van Merode (1674-1732) en Charlotte Wilhelmine Amalie Alexandrina van Nassau-Hadamar (1703-1740), dochter van Frans Alexander. De heerlijkheid Pietersheim bleef in bezit van het huis Merode, tot de heerlijkheid in 1794 werd opgeheven. In 1926 kwam het vlakbij gelegen kasteel Pietersheim opnieuw klaar, gebouwd op de locatie van het vroegere neerhof van de waterburcht.

Helaas is de Wasserburcht momenteel niet toegankelijk.