Sint-Egidiuskerk

De parochiekerk Sint-Gillis-Binnen bevindt zich binnen de oude stad. De toevoeging "binnen" kwam ter sprake vanaf de stad oostwaarts uitbreidde en er een parochie Sint-Gillis-Buiten ontstond.
Het niet te grote kerkje heeft een hele geschiedenis gekend en staat op de plaats van de oudste nederzetting. De barokke gevel oogt heel mooi.
De kerk is elke morgen open van 9.30 h tot 12 u.

De St-Egidiuskerk, in de volksmond ook gekend als kerk van Sint-Gillis-Binnen ('intra muros', binnen de stadsmuren), werd voltooid in 1781. De toren en het koor zijn overblijfselen van een oudere parochiekerk.

De neogotische parochiekerk bevindt zich midden op het vroeger zogenaamde Kerkplein of Groote Plaats van Sint-Gillis-bij-Dendermonde, in de as van de Burgemeester Potiaulaan en op het kruispunt met de Sint-Gillislaan en Heirbaan. Dit rechthoekig plein gevormd door de Frans Van Schoorstraat werd pas tussen 1903-1908 aangelegd gelijktijdig met de bouw van de Sint-Egidiuskerk. De bestaande rijbebouwing met onder meer de gemeenteschool, de herberg de Fontein en de droogschuur Huygels werden voor de aanleg ervan afgebroken.

Sint-Gillis-bij-Dendermonde bezat sinds de 7de of 8ste eeuw een parochiekerk op de Zwijvekekouter waarrond de parochie zich ontwikkelde. De parochiezetel werd in de 13de eeuw overgebracht naar het voormalige Sint-Gillishospitaal binnen de stadsmuren van Dendermonde. Op het grondgebied van Sint-Gillis-bij-Dendermonde was er bijgevolg gedurende enkele eeuwen geen parochiekerk meer. Pas in de 19de eeuw werd de nood aan een eigen kerk door de bevolkingstoename en uitbreiding van de gemeente steeds groter. Door bemiddeling van het gemeentebestuur gaf de bisschop zijn fiat een nieuwe kerk op te richten. Het ontwerp van de Gentse architect Henri Vaerwyck was voltooid in juli 1899. De definitieve toelating voor de oprichting van een hulpkerk kwam bij het koninklijk besluit van 19 augustus 1901. In afwachting van de bouw van de nieuwe kerk werd een houten noodkerk opgericht in de Processiestraat. De eerstesteenlegging vond plaats op 30 augustus 1903, de bouwwerken waren in 1907 voltooid. De kerkwijding werd om ideologische redenen - een liberaal gemeentebestuur - door de bisschop tot 1924 uitgesteld. Naar de plannen van architect Henri Vaerwyck werd na de voltooiing van de kerk circa 1908-1909 ook de nabijgelegen pastorie opgetrokken.
inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/48893