Stadtkirche St. Marien

Hier dr. Martin Luther.

deel een
Stad en parochiekerk van St. Marien in Lutherstadt Wittenberg
De stad en parochiekerk van St. Marien in Lutherstadt Wittenberg maakt deel uit van het UNESCO Werelderfgoed.
Vanuit deze kerk, het oudste gebouw van de stad, ging de boodschap van de Reformatie de wereld in. Hier hoorde de gemeente de preek van Maarten Luther.
Voor deze kerk heeft de schilder Lucas Cranach de Oude gemaakt het reformatiealtaar.
Hier bracht Johannes Bugenhagen de kennis van de Reformatie in de gemeente in praktijk.

Als predikingskerk van Maarten Luther is de stad- en parochiekerk St. Mary nauw verbonden met de reformatiegebeurtenissen in Wittenberg.
Toen Luther in 1512 zijn hoogleraarschap aan de Universiteit van Wittenberg aannam, vond hij de kerk zoals hij nu is voor elke bezoeker. Als je de kerk binnenkomt via het grote westelijke portaal, wordt je blik direct naar het altaar in het koor getrokken. Dit altaar van Lucas Cranach de Oude (1472-1553) uit 1547 is een bijzonder indrukwekkend getuigenis van de Reformatieperiode. Het wordt beschouwd als het altaar van de Reformatie. In zijn vier intact gebleven fotopanelen toont hij de hoofdlijnen van het protestantse gemeenschapsleven en het begrip van de kerk.

Het is bijzonder aantrekkelijk dat we hier mensen uit Wittenberg ontmoeten tijdens de Reformatie. Philipp Melanchthon bij de doop, Luther als Junker Jörg, Johannes Bugenhagen in de open biechtstoel, Cranach de Oude. en Katharina von Bora als parochianen en Luther als prediker.

In het koor bevinden zich een aantal waardevolle paneelschilderingen (grafschriften) van Lucas Cranach de Jongere. (1515-1586).

Deel II
Het oudste apparaat in de kerk, de doopvont van Hermann Vischer uit Neurenberg, komt hier ook samen. In 1457 werd het op Michaelmasdag voltooid en naar deze kerk gebracht. De artistieke vormgeving laat duidelijk zien wat de doop betekent.

Vanaf het koor leidt het pad ons door de kerk naar de aangrenzende sacristie. Het heeft vele jaren kunsttentoonstellingen geserveerd met objecten van hedendaagse kunstenaars. Aan de westkant is een heel oud reliëf van zandsteen te zien. "De Rechter van de Wereld" is een indrukwekkend getuigenis van de theologie en vroomheid van de pre-reformatieperiode.

Als we onze blik van het koor naar het westen richten, valt onze blik op het orgel, waarvan de architectuur vooral de installatieruimte siert. In 1983 werd het op Pinksterzondag in het jaar van de 500e verjaardag van Maarten Luther ingewijd en in dienst gesteld van de eredienst. Talrijke kerkconcerten verrukken zowel de gemeenschap als de bezoekers. De preekstoel van waaruit Luther predikte, is tegenwoordig te zien in de Lutherzaal. Tijdens de grote kerkrenovatie in 1811 werd de oude preekstoel verwijderd en werd er een neogotisch interieur geplaatst.

De bouwgeschiedenis van meerdere eeuwen is vandaag de dag nog te lezen in de verschillende bouwfasen. Het huidige koor dateert van het einde van de 13e eeuw, in de 14e eeuw werd het laatgotische driebeukige schip toegevoegd en de dubbele torenstructuur, die in 1556/1557 zijn huidige koepel kreeg.

Bijzondere versieringen zijn de gewelfde dekstenen in het koor en de hoofdconsoles in het hoofdschip. Ze worden voor een deel toegeschreven aan de school van de Naumburgse meester.

Deze steengravures omvatten ook de minachting en spot van de Joden, de middeleeuwse "Judensau", buiten, op de zuidoostelijke hoek van de koorzaal. In 1988 is er onder in het verharde gedeelte van het kerkplein een gedenkteken geplaatst.