Kesselberg

De Kesselberg (75m) maakt deel uit van een aaneengesloten heuvelketen met onder andere de Lemingsberg, het Begijnenbos, en het Chartreuzenbos. Aan de rand van de open plek staat een oriëntatietafel. Van hieraf heeft men een prachtig uitzicht over Leuven, de Dijlevallei, de eerste heuvels van het Hageland en de opstoppingen op de E314. Bij helder weer kan je het atomium in Brussel zien. Men vindt er nog een groeve waar vroeger de Hagelandse ijzerzandsteen werd ontgonnen voor de bouw van talrijke kerken en kastelen in de streek. Ook de oudste Leuvens stadswallen zijn er uit opgetrokken.

Bron: wandelgids Vlaanderenroute GR 128

Het klassieke zandbankenmodel van prof. Guldentops (1957) ging ervan uit dat de Hagelandse heuvels ontstonden als kustparallelle zandbanken in de Diestiaanzee. Bij terugtrekking van die zee zou ijzerhydroxide uit glauconiet neergeslagen zijn tussen de zandkorrels ter hoogte van grondwatertafel, waardoor bovenop de zandbanken een harde ijzerzandsteenlaag ontstond. Door riviererosie zouden de geulen tussen de zandbanken verder geërodeerd zijn waardoor de Hagelandse getuigenheuvels, zoals de Kesselberg, ontstonden.

Het ontstaansverhaal van de Kesselberg en de andere Hagelandse heuvels blijkt echter complexer, en wordt uitgewerkt in het model van de Hagelandse Golf van 2014 door Noël VDB en collega’s.

In dit model begint het verhaal 10 tot 12 miljoen jaar geleden, met een vlak en laaggelegen land. Door een scheur in de aardkorst ontstond in het oosten de Rijnvallei, waarheen ook de “Hagelandse Rivier” afvloeide. Die Hagelandse Rivier schuurde zo een vallei van meer dan 100m diep uit.

Door een zeespiegelstijging werd dit rivierdal vanuit het noordwesten overspoeld door de zee, die de zo ontstane “Hagelandse Golf” al vlug opvulde met glauconiethoudend zand.

Door een kanteling van het landoppervlak zo’n 8 miljoen jaar (met een daling van het huidige Nederland en opheffing van de huidige Ardennen) vinden we nu de hoogste getuigenheuvels terug in het zuiden (Pellenberg), en de laagste in het noorden (Averbode).

Bij de bodemvorming losten de glauconietkorrels in het zand op tot o.a. ijzerhydroxiden, die neersloegen ter hoogte van de grondwatertafel. Daar vormden ze limonietcement, die samen met de zandkorrels lagen van ijzerzandsteen vormden.

Vanaf zo’n 700.000 jaar geleden, tijdens de ijstijden, maar vooral tijdens de tussenijstijden waarbij de ijskappen gingen smelten en woeste rivieren vormden, hebben deze rivieren diepe dalen ingesneden in de zandlaag. De dikste ijzerzandsteenbanken boden echter weerstand, waar de Hagelandse getuigenheuvels ontstonden met bovenaan een ijzerzandsteenlaag.

Bovenop de top kan je genieten van een prachtig uitzicht