Kasteel van Sint-Joris (Kasteel de Lanier)

Een belangrijke historische site in Sint-Joris is het in oorsprong middeleeuwse kasteeldomein "de Lanier". De kasteelsite omvat een kasteel, hoeve, jachtwachterwoning, serre, ommuurde tuinen op een domein met parkaanleg binnen een omwalling. Vanuit dit domein vertrekken verschillende dreven richting dorp, het kanaal, het Galgeveld en de Leiedreef. Deze dreven werden later bij de aanleg van de ringweg (nu Sont-Jorisstraat) doorkruist.Het kasteeldomein is het oude goed "van den Berghe" en het verblijf van de laatste ‘dorpsheren’ van Sint-Joris. Het huidige kasteel uit de 19de eeuw staat op dezelfde plaats als een voormalig feodaal mottekasteel (Latijn: mota = opgeworpen heuvel).Het kasteel heeft ontelbare verbouwingen gekend. Het is niet mogelijk het eerste stenen kasteel te dateren, maar in 1349 was er op de locatie van het huidige kasteel van Sint-Joris een burgslot of zogenaamd ‘chateaux fort’.In 1635 wordt het kasteel opnieuw vermeld als ‘een foncier van 100 gemet lant, metten casteele, neerhof, wallen, singelen...’. In 1640-1642 wordt het kasteel opgetekend op een kaart van de Zuidleie als een omwald kasteel, aangeduid als ‘Casteel van myn Heere van Gidts’. Omstreeks 1740 werd het kasteel herbouwd, samen met de nabije nutsgebouwen: schuren, smederij, werkplaats, en andere.Na de feodale periode, wordt het kasteel van Sint-Joris bewoond door verschillende families, onder meer de adellijke familie Triest (rond 1780), maar ook graaf de Lichtervelde (1800) en baron Pycke de Ten Aerde.Het huidige neoclassicistisch uitzicht van het kasteel dateert van 1880. Op het neerhof bevinden zich onder meer de voormalige woning van de jachtopziener reeds weergegeven op de kaart van Ferraris (1770-1778), een druivenserre van circa 1881, de kasteelhoeve gebouwd circa 1878.Desiré Van Monckhoven, doctor in de wetenschappen, en zijn echtgenote Hortense Tackels kopen in 1876 het kasteel. Hun dochter Eugenie trouwt met Alfred de Lanier. Een andere dochter (de tweelingzus van Eugenie) Marie huwt in 1887 met Georges de Lanier, de broer van Alfred. In 1889 wordt Jean de Lanier geboren, zoon van Georges en Marie. Hij wordt vrijwilliger in de Eerste Wereldoorlog, raakt zwaargewond en zijn linkerbeen wordt geamputeerd. Jean huwde in 1927 met Alice de Meulenaere en erft in 1939 het kasteel van zijn oom Alfred (zwart-wit foto: kasteel in 1935).Tijdens de Tweede Wereldoorlog eisten de Duitsers het mooie gebouw op en het werd spoedig het hoofdkwartier van de gevreesde SS.De oudste dochter van Jean de Lanier, Jacqueline de Lanier, huwt in 1952 met jonkheer Philippe van Pottelsberghe de La Potterie (die later ook burgemeester van Sint-Joris wordt). Na de dood van haar vader in 1977 erft zij als oudste dochter het kasteel.In 1998 wordt het kasteel getroffen door een brand die de kapconstructie en het interieur volledig vernielt. De daaropvolgende restauratie herstelt het kasteel in zijn oorspronkelijke staat.