Pelderijn

In het dorp van St-Joris getuigt het pleintje, genaamd Pelderijn (van het woord pilori, schandpaal) nog van de middeleeuwse ‘heerlijkheid’ van Sint-Joris. Tot op het einde van het ancien régime (1795) lagen op de parochie een aantal heerlijkheden die afhankelijk waren van de Burg van Brugge.Aanvankelijk hadden we de heerlijkheid van "Sint-Joris" en de heerlijkheid van "de Oudsten" (Houtschen), het latere "vanden Berghe". Het leen "vanden Berghe" was afhankelijk van het leenhof van de Burg van Brugge. Ze omvatte een omwald kasteel (het latere kasteel "de Lanier"), neerhof en landerijen, en bezat een wet met baljuw, burgemeester en zeven schepenen, met bevoegdheid tot hoge rechtspraak. De rechtspraak werd uitgesproken op het pleintje "Pelderijn" (gelegen langs de huidige Lattenklieverstraat en op het einde van de huidige Kerkstraat). Tot in 1985 was op het pleintje ook het baljuwhuis aanwezig (zie mooi patriciërshuis op de zwart-wit foto; nu bankkantoor).Het plein wordt nu nog ‘Pelderijn’ genoemd, omdat hier vroeger het ‘pilorijn’ (of de schandpaal) stond, waaraan de vastgebonden misdadigers werden tentoongesteld. Ook de naam Galgeveld herinnert aan deze periode en verwijst naar de galg, die omstreeks 1650 door de heer van den Berghe werd opgericht aan het einde van de Galgevelddreef (nu te situeren tussen de spoorweg en de autostrade).Na de Eerste Wereldoorlog besliste de gemeenteraad van St-Joris dat er, midden het Pelderijn, een vrijheidsboom zou geplant worden als dankbaarheid voor het feit dat er geen oorlogsslachtoffers te betreuren vielen in St-Joris. Deze vrijheidsboom, geplant in 1919, was in 1965 voer voor hevige discussie. De startende volleybalploeg (nu VBC St-Joris) wilde op het Pelderijn een (outdoor) volleyterrein aanleggen. Jules De Mey, voorzitter van de Oudstrijdersbond, ging in het verweer voor het behoud van de symbolische boom. De volleybalploeg startte tenslotte de werking op een terreintje in het Galgeveld.Deze zilverlinde, nu ook de Vredesboom genoemd, is sinds 14 juni 2010 beschermd als monument door het agentschap Onroerend Erfgoed (evenals een cirkelvormige zone met een straal van 10m er omheen).

Vanaf het Pelderijn vertrekt een lange, prachtige ‘kasteeldreef’ (in de volksmond de Kooldreef) naar het kasteel de Lanier. Het is de oude dreef die reeds in de tijd van Marius Vanden Berghe vanaf het kasteel langs het Pelderijn naar de kerk liep.